Katika muendelezo wa juhudi za kuboresha mfumo wa haki nchini, Rais Samia Suluhu Hassan alianzisha Tume ya Haki za Jinai mwaka 2023 kwa madhumuni ya kuchunguza na kuboresha utoaji wa haki nchini. Tume hiyo ilifanya uchunguzi wa kina kuhusu vyombo vya haki, ikiwa ni pamoja na Mahakama, Jeshi la Polisi, Magereza, na Tume ya Haki za Binadamu na Utawala Bora (THBUB). Ripoti ya tume hiyo ilipendekeza hatua muhimu kama vile kuongeza rasilimali watu na fedha, kuanzisha divisheni maalum ya kupokea malalamiko, na kutoa elimu kwa umma kuhusu haki zao.
Hata hivyo, tatizo la uvunjifu wa haki za binadamu linaendelea kuwa changamoto kubwa nchini. Malalamiko kutoka kwa wananchi kuhusu kutekwa na kunyimwa dhamana yanaongezeka, hali inayozua wasiwasi kuhusu utekelezaji wa sheria na misingi ya haki. Sheria ya Mwenendo wa Makosa ya Jinai (CPA) inaeleza kwa uwazi jinsi vyombo vya haki vinavyotakiwa kukamata na kuchunguza watu, lakini hali ya utekelezaji wa sheria hizi inahitaji marekebisho ya kina.
Tume ya Haki za Binadamu na Utawala Bora (THBUB) inakabiliwa na changamoto za upungufu wa watumishi na bajeti, hali inayokwamisha utekelezaji wa mapendekezo yake. Ni muhimu kwa tume hiyo kuimarisha majukumu yake katika kudhibiti uvunjifu wa haki na kutoa elimu kwa wananchi kuhusu haki na majukumu yao. Serikali inapaswa kuiwezesha tume hiyo kwa rasilimali na kuhakikisha utekelezaji wa mapendekezo yake kwa usahihi.
Ripoti ya Tume ya Haki za Jinai inapaswa kuwa wazi kwa umma ili kuongeza uwajibikaji na uaminifu kwa vyombo vya haki. Kwa hivyo, vyombo vya dola vinapaswa kubadilika kitabia na kuwa na mtindo wa kiutu ili kuhakikisha kwamba haki za binadamu zinalindwa kwa mujibu wa sheria. Juhudi za Rais Samia za kuleta mabadiliko zinapaswa kuungwa mkono kwa vitendo ili kutatua changamoto zinazohusiana na haki za binadamu nchini.
#KonceptTvUpdates
